ZBYRCOCEK

Edycja 2019
Dzieci w strojach regionalnych stoją na strawie, w tle widać góry
Juszczyn to wieś położona w gminie Maków Podhalański. Etnograficznie należy do regionu Górali Babiogórskich zamieszkujących tereny leżące na północ od masywu Babiej Góry w Beskidach Zachodnich, której najwyższym szczytem jest Diablak (1725 m n.p.m.). Od południa Babiogórcy graniczą z Orawiakami, od zachodu z Góralami Żywieckimi, od wschodu z Podhalanami, a od północnego wschodu z Kliszczakami. Przez wieki podstawą tutejszej gospodarki była hodowla owiec i bydła bazująca na sezonowym wypasie stad na polanach i halach. Wytworzona w takich warunkach kultura osnuta została na wątkach pasterskich obejmujących różnorodne zwyczaje i zabiegi magiczne chroniące szałasy przed niebezpieczeństwem, a także opowieści o słynnych bacach-czarownikach. Do dzisiaj żywa jest również pamięć o dawnych zbójnikach beskidzkich. W obrzędowości dorocznej zachowały się ciekawe zwyczaje, np. kolędowanie z Dorotą, z Trzema Królami lub z Turoniem. W obrzędowości rodzinnej warto wyróżnić wesela, zwyczaje związane z pogrzebem, czy archaiczne wierzenia związane z narodzinami dziecka.

Zespół ZBYRCOCEK został założony w 2009 roku przez Romana Guzika, prezesa Stowarzyszenia „Nowy Juszczyn”.

Festiwalowej publiczności zespół zaprezentuje program zatytułowany Przy kopaniu gruli. Jesienią kobieta wraz ze starszą córką kopią ziemniaki w polu. Obok bawią się dzieci. W południe kobieta przerywa pracę i wraz z sąsiadką, która wraca do domu idą doić krowy. Pod jej nieobecność na polanę schodzą się dzieci wracające z grzybobrania. Podczas gdy chłopcy rozpalają ognisko, reszta dzieci rozpoczyna zabawę na polanie. Po przybyciu heligonisty, zaczynają się tańce, a z czasem tancerzom zaczyna przygrywać kapela powracająca z próby u organisty. Dzieci tańczą, śpiewają i bawią się w gąski, liska i ciuciubabkę. Zabawę kończą dwie dziewczynki proszące o pomoc w odnalezieniu krów.

Kierownikiem zespołu jest Roman Guzik, choreografem Sara Kaczmarczyk, a Jakub Guzik przewodzi kapeli grającej na skrzypcach (prym i sekund), heligonce i basach.